Το Διαδίκτυο πλέον είναι μια πραγματικότητα Πολύπλευρη πραγματικότητα. Θέλω να πω, δεν είναι όπως στα δικά μου μαθητικά χρόνια, μέσα δεκαετίας του '90 που είχαμε κάποιες λίγες ιστοσελίδες για να επισκεφτούμε και ένα πρόγραμμα για chat, το γνωστό mIRC. Τώρα πια, τα Social Media πολλαπλασιάζονται και κατακτούν το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων, με πρωταγωνιστή, προς το παρόν τουλάχιστον, το Facebook.

Εσείς έχετε λογαριασμό στο Facebook;

To 2010 υπολογίστηκε ότι το ένα τρίτο των Ελλήνων είχαν λογαριασμό, αλλά αν υπολογίσουμε ότι από το 2008 μέχρι το 2010 παρουσίασε αύξηση 462% (!!!), τότε φαντάζομαι ότι σήμερα, εν έτει 2012, μάλλον που φτάνει τα δύο τρίτα! Οι ηλικίες που διατηρούν προφίλ στο Facebook είναι, στην πλειοψηφία τους, 25-34 ετών, σύμφωνα με έρευνες. Τον τελευταίο χρόνο, πάντως, φαίνεται ότι και μεγαλύτερες ηλικίες έχουν αρχίσει να ανακαλύπτουν τον κόσμο του Facebook, μέχρι και άνω των 60!

Από τι ηλικία επιτρέπεται το Facebook;

Σύμφωνα με έναν ομοσπονδιακό νόμο στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ένα παιδί κάτω των 13 ετών μπορεί να εγγραφεί σε μια ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, δίνοντας προσωπικά του στοιχεία, μόνο εφόσον υπάρχει αποδεδειγμένα η συναίνεση του ενός ή και των δύο γονιών. Για το λόγο αυτό, το Facebook ήδη επεξεργάζεται τρόπους και τεχνολογία για να επιτρέπεται σε παιδιά κάτω των 13 ετών να δημιουργούν προφίλ, με γονεϊκή επιτήρηση. Κι όμως, παιδιά κάτω των 13 ετών ήδη χρησιμοποιούν το Facebook σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Για το 2011, υπολογίζει έρευνα, ότι 7,5 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 13 (τα 5 εκατ. παιδιά ήταν κάτω των 10 ετών!) χρησιμοποιούν το Facebook και μόνο το 36% των γονιών έχουν επίγνωση του γεγονότος...! Κι όμως, δε νομίζω ότι οι γονείς έχουν πλέον τον έλεγχο του τι κάνει το παιδί τους στο Facebook...

Το Facebook είναι κατάλληλο για ηλικίες κάτω των 13 ετών;

Η προσωπική μου άποψη είναι όχι. Πιστεύω ότι δεν είναι και τόσο κατάλληλο για παιδιά κάτω των 15 ετών και η επιχειρηματολογία μου είναι η εξής:

1. Το Facebook είναι μια ιστοσελίδα για ενήλικες.

Παρατηρήστε τα posts που εμφανίζονται στον "τοίχο" σας. Πολλά από αυτά περιέχουν ειδήσεις που μπορεί να τρομοκρατήσουν ένα παιδί, ειδήσεις παραπλανητικές, εικόνες με άσεμνο ή αηδιαστικό περιεχόμενο κ.ο.κ. Ένας ενήλικας μπορεί και φιλτράρει τι από αυτά που βλέπει είναι αληθινό και αξίζει την προσοχή του, αλλά ένας έφηβος πιο δύσκολα. Προσωπικά, προτιμώ στο προφίλ μου να "ποστάρω" πράγματα που είναι φιλικά προς όλες τις ηλικίες, αλλά δε σκέφτονται όλοι οι ενήλικες έτσι. Ακόμα και αν το παιδί σας έχει "φίλους" μόνο συνομηλίκους δε θα γλιτώσει από τέτοια posts, μιας και οι έφηβοι πρωτίστως "ποστάρουν" πράγματα για να προκαλέσουν τους άλλους.

2. Το Facebook δημιουργεί ένα είδος εμμονής και εξάρτησης που ένα παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί εύκολα.

Φανταστείτε ότι 246 λεπτά την ημέρα είναι ο μέσος όρος που περνά στο Facebook ένας μέσος χρήστης. Αν και περνούν γύρω στα 20 λεπτά στην κάθε τους επίσκεψη, οι χρήστες μπαίνουν και ξαναμπαίνουν πολλές φορές την ημέρα για να δουν τι έχει γίνει. Πέρα, όμως, από την εξάρτηση που ενδέχεται να δημιουργήσει το Facebook, είναι βλαβερή και η έκθεση μπροστά σε μια οθόνη για πολλή ώρα.

3. Το Facebook επηρεάζει τον τρόπο που εκφραζόμαστε.

Θυμηθείτε τον τρόπο που εκφράζεστε εσείς, αλλά και οι "φίλοι" σας στο Facebook. Προτάσεις μικρές, συχνά χωρίς τόνους, πολλές φορές σε greeklish, άλλες με κεφαλαία, αλλά κυρίως με συντομία και ενίοτε με ασάφεια. Πώς μπορείτε να πείσετε το παιδάκι σας να γράφει καλύτερες εκθέσεις, αν ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνεί στερείται φαντασίας και δυναμικής του λόγου;

4. Το Facebook αλλάζει τον τρόπο που μοιραζόμαστε σκέψεις και συναισθήματα.

Ο τρόπος που βιώνουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, την καθημερινή μας πραγματικότητα, είναι σε μορφή ενημέρωσης status. Ένας ενήλικας μπορεί να "παίξει" με αυτό, εξάλλου έχει μάθει να μοιράζεται και με άλλους τρόπους αυτά που σκέφτεται και αισθάνεται. Πόσο σίγουροι είμαστε, όμως, ότι ένα παιδάκι δε θα μάθει να βιώνει έτσι την εσωτερική του πραγματικότητα; Και, συν τοις άλλοις, γιατί να μάθει να μοιράζεται αυτά που σκέφτεται και αισθάνεται μέσα από ένα ψηφιακό μέσο και μια μικρή πρόταση που αλλάζει μετά από ένα δευτερόλεπτο και να μη μάθει να δίνει αξία σε αυτά, μέσα από τις αισθήσεις και την προσωπική επαφή;

5. Το Facebook επηρεάζει διαφημιστικά.

Η αλήθεια είναι ότι ο τρόπος που διαφημίζονται προϊόντα και υπηρεσίες μέσω Facebook είναι πραγματικά έξυπνος. Πριν από λίγα χρόνια, μάλιστα, σκεφτόμουν ότι οι διαφημίσεις στην τηλεόραση και στα περιοδικά έχουν γίνει τόσο μα τόσο βαρετές, αλλά δεν μπορούσα να σκεφτώ πώς θα μπορούσαν να γίνουν πιο αποτελεσματικές. Η διαφήμιση στο Facebook είναι εξατομικευμένη, ανταποκρίνεται στα προσωπικά ενδιαφέροντα του χρήστη, δεν επιβάλλεται, όπως στα παραδοσιακά μέσα, αλλά "προτείνεται". Ένα παιδί μπορεί, άραγε, να μην επηρεαστεί από τέτοιου είδους διαφημιστικές καμπάνιες;

6. Πιο σημαντικό απ' όλα: Η έκθεση όλης της προσωπικής μας ζωής online δεν είναι ασφαλής.

Πρόσφατα, το Facebook κατάστησε σχεδόν υποχρεωτικό το Timeline (δηλ. το χρονολόγιο) σε όλα τα προφίλ των χρηστών. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που ακόμα δεν έχουν μεταβεί σ' αυτό το format. Η φιλοσοφία του Timeline είναι ότι όλη σου η ζωή βρίσκεται εκεί, σαν ένα ψηφιακό ημερολόγιο. Καμία ιδιωτικότητα, καμία ασφάλεια προσωπικών δεδομένων. Μερικές φορές, κιόλας, μοιάζει σαν να ζούμε μια δεύτερη ζωή, μια ζωή online, παράλληλα με τη δική μας, η οποία ίσως να αποκτά και μεγαλύτερη αξία, αν σκεφτώ τα milestones (επιτεύγματα) που βάζουν κάθε μέρα "φίλοι" μου στο Facebook.

Συμπέρασμα: Ίσως δεν είναι τόσο καλή ιδέα να επιτρέψουμε σε ένα παιδί κάτω των 13 ετών τη δημιουργία προφίλ στο Facebook.

Ναι, ίσως δεν είναι τόσο καλή ιδέα τελικά. Αλλά. Υπάρχει και ένα μεγάλο "αλλά".

Είναι δύσκολο να στερήσουμε από έναν έφηβο κάτι που ο ίδιος βλέπει να επιτρέπεται στους περισσότερους φίλους του. Αυτό μπορεί να γίνει αφορμή για ατέλειωτους καυγάδες και εντάσεις, διότι, κακά τα ψέματα, είναι πλέον κομμάτι της πραγματικότητας που ζούμε, είτε το θέλουμε είτε όχι.

Μια μέση λύση, την οποία θεωρώ αρκετά σωστή, είναι να επιτρέψουμε μεν τη δημιουργία προφίλ αν το παιδί είναι 13 και πάνω (είμαι πολύ κατά για τις ηλικίες κάτω των 12-13!), εφόσον όμως κάτσουμε μαζί του και δούμε βήμα προς βήμα τα πλεονεκτήματα, αλλά και τους κινδύνους που υπάρχουν.

Εξηγούμε αναλυτικά για ποιους λόγους δεν αποδεχόμαστε αιτήματα φιλίας από ανθρώπους που δε γνωρίζουμε και επιμένουμε πολύ σ' αυτό.

Καλό είναι να συζητάμε για τις φωτογραφίες που "ανεβάζουμε" και για τα status που δημοσιεύουμε, τονίζοντας ότι είναι καλό να σέβονται την ηθική των άλλων, την ψηφιακή δεοντολογία (γνωστή ως netiquette) και να μην προσβάλλουν με το περιεχόμενό τους.

Γενικά, το Facebook δεν είναι πιο επικίνδυνο από άλλες καταστάσεις που προκύπτουν από την εφηβεία κι έπειτα. Ίσως, μάλιστα, να έχει και μεσαίο βαθμό κινδύνου σε σχέση με άλλα πράγματα. Παρ' όλ' αυτά, χρειάζεται και εδώ οι γονείς να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους, να συζητάνε για αυτό και να ενημερώνονται και οι ίδιοι διαρκώς, ενημερώνοντας και τα παιδιά για πιθανούς κινδύνους και ιούς που κυκλοφορούν, αλλά και αισιόδοξες κινήσεις που "ανθίζουν" λόγω του Facebook (γιατί δεν έχει μόνο "κακά", τελικά!).

irinivasilaki.com